گیمولوژی | رسانه تحلیلی بازی سازی | نکاتی در مورد بومی سازی یک بازی
اگر شما سازنده یک بازی موفق هستید که پتانسیل گسترده شدن در بازارهای جهانی را دارد، مسلما علاقه خواهید داشت که بازی خود را در کشورهای دیگر هم عرضه کنید. با توجه به این تصمیم، اولین موضوعی که با آن رو به رو می شوید بحث بومی سازی یا Localization است. بومی سازی به تغیرات انجام شده در یک اثر برای ارائه آن به مخاطبی است که از نظر زبانی و فرهنگی با زبان مبدا اثر متفاوت است.
می توان بومی سازی را به دو بخش کلی تقسیم کرد:
1. بومی سازی زبانی
2.بومی سازی فرهنگی
بومی سازی زبانی در حقیقت ترجمه یک بازی به زبان دیگر است که البته در پروسه ترجمه، بحث تفاوت فرهنگی و جهش های ترجمه هم مطرح است، اما این نکات بیشتر روی شانه های مترجم است تا صاحب اثر، اما بازی ساز با آگاهی از این موضوعات می تواند روند ترجمه را بهتر و سریع تر کند.
بومی سازی فرهنگی نکته ای بسیار مهم و واجب است که سازنده باید قبل از شروع کار آن را در نظر بگیرد. مخاطب نهایی (Target Audience) خود را بشناسد و تصمیم بگیرد که اثر او قصد عرضه در کدام منطقه را دارد. مسلما فرهنگ و نوع سلیقه آسیای شرقی بسیار متفاوت تر از امریکا و یا اروپا است. این نکات ریشه در جامعه شناسی، روانشناسی و تاریخ دارد که صاحب اثر با آگاهی و تحقیق در مورد مقصد عرضه بازی، می تواند اثر خود را به یک بازی بسیار جذاب برای مخاطبین از قبل مشخص شده تبدیل کند.
در این مقاله قصد نداریم آنچنان در مورد “بومی سازی فرهنگی” صحبت کنیم و تمرکز خود را روی “بومی سازی زبانی” می گذاریم. شما بازی موفقی ساخته اید و قصد دارید آن را در بازارهای خارجی عرضه کنید؛ اما نکاتی در این بین هست که با رعایت آن، هم موجب تسهیل کار مترجمان و صداگذاران می شوید و هم این که کار خود را بسیار حرفه ای و منظم به مرکزی که وظیفه بومی سازی را دارد تحویل می دهید.
در نهایت 10 نکته کلیدی در اینجا مطرح است که با رعایت آن می توانید عمل بومی سازی آسان تر و مناسب تری داشته باشید.
1. بازی خود را به انگلیسی ترجمه کنید
مهم نیست که بازی شما قرار است با زبان انگلیسی عرضه شود یا نه. همیشه در نظر داشته باشید که زبان انگلیسی در بین تمام کشورها زبان شناخته شده تری نسبت به زبان مرجع است. در نتیجه یک مترجم قوی به زبان انگلیسی پیدا کنید و بازی خود را ترجمه کنید، در نهایت اگر قرار است بازی شما تنها در ژاپن عرضه شود، مترجم کار آسان تری در قبال ترجمه انگلیسی به ژاپنی خواهد داشت تا فارسی به ژاپنی. این موضوع کمک بسیاری در کاهش اشتباه در ترجمه و یا معادل سازی می کند.
2. از نبود مشکلات دستوری مطمئن شوید
تمامی نوشته را قبل از ارسال، از نظر دستوری، املایی و… بررسی کنید. ریزترین مشکلاتی که ممکن است اصلا متوجه آن نشوید باعث زشتی و پایین آمدن کیفیت بازی می شود. به بزرگی و کوچکی حروف دقت کنید، به اندازه معادل ها دقت کنید. گاهی یک جمله و یا کلمه در زبان مقصد بسیار بلند خواهد شد که این موضوع می تواند در UI بازی مشکل ساز شود. زبان انگلیسی دارای کلمات کوتاه و کاملی است که می توان به خوبی بیانگر هدف شما باشد ولی به طور مثال ترجمه به زبان آلمانی به این سادگی نیست چون ساختار جمله بندی و کلمات آن طولانی تر است.
3. از نام ها بسیار استفاد کنید
مسلما شخصیت ها، مکان ها و قابلیت های بازی دارای اسم هستند. اگر اینطور نیست، برای آنها اسم کنید، حتی اگر در بازی اشاره ای به آنها نشود. همیشه در طول نوشته خود از این اسامی استفاده کنید. این موضوع باعث ایجاد نظم می شود و خواننده می تواند به راحتی شخصیت ها و یا قابلیت های بازی را شناسایی کند.
4. در استفاده از لطیفه ها و ضرب المثل ها دقت کنید
یک لطیفه ممکن است در زبان و یا فرهنگ مقصد هیچ معنی نداشته باشد و یا بدتر از همه، توهین آمیز باشد. چنین موضوعی در مورد ضرب المثل ها هم مصداق دارد. گرچه بخش مهمی از این معادل سازی ها برعهده مترجم خواهد بود ولی اگر شوخی شما در قالب گیم پلی باشد و یا زمان یک ضرب المثل طولانی تر از هرگونه معادل زبان مقصد باشد چطور؟ پس در نتیجه پیش آگاهی از عرضه بازی در بازارهای مختلف نه تنها از چنین مشکلاتی پیشگیری می کند، بلکه باعث به وجود آمدن ایده ها و فرصت های بهتر هم می شود.
5. به زمان و فضا توجه کنید
همانطور که در قبل هم اشاره شد، طول و اندازه نوشته ها در زبان های مختلف متغیر است. چنین موضوعی هم در بحث صداپیشگی بسیار مهم است. حد وسطی برای نوشته های خود کنید. دیالوگ های شما در حد امکان نه باید خیلی کوتاه باشند و نه بسیار بلند، گویا بودن جملات و جلوگیری از حشو بزرگترین لطفی است که شما می توانید در حق مترجم و در نهایت مخاطب انجام دهید.
6. به عامیانه و رسمی بودن توجه کنید
در زبان های مختلف، تفاوت بین عامیانه صحبت کردن و یا نوشتن با رسمی بودن ممکن است بسیار زیاد باشد. در نتیجه با آگاهی از این موضوع، مطمئن شوید که هدفتان چیست و تمام نوشته های خود را در قالب یک ساختار منظم پیش ببرید و از همه مهم تر، قبل از بومی سازی، به مسئول مربوطه هدف خود را بگوید. آیا این نوشته برای کودکان است یا برای بزرگسالان؟ لحن آن رسمی است و یا عامیانه؟
7. مخاطب را مشخص کنید
همیشه در بازی خود طرف مقابل را مشخص کنید. آیا نوشته ها و یا راوی با شخصیت اصلی بازی صحبت می کنند یا با بازیکن؟ این موضوع ساده بسیار مهم است و تاثیر زیادی در مفهوم شدن بازی شما دارد. در زبان های مختلف مخاطب قرار دادن فرد ممکن است بسیار متفاوت باشد و در نتیجه موجب گمراهی شود. همیشه قبل از بومی سازی این موضوع را مشخص کنید و به فرد مورد نظر اطلاع رسانی کنید.
8. اطلاعات اضافی را فراموش نکنید
همیشه به متن و یا صداهایی که در بازی وجود دارند فکر نکنید. گاهی نوشته های اضافی و یا اطلاعاتی انحصاری به مترجم بدهید تا عمل ترجمه را قوی تر کند. به طور مثال قصد خود را از کلمه ای خاص در منو اصلی بازی یادداشت کنید. اگر در مورد موضوعی مطمئن نیستید، آن را با مترجم در میان بگذارید تا راه حلی برای آن پیدا شود. در نتیجه مهم نیست که یک سری اطلاعات واقعا در بازی وجود دارند و یا نه، مهم این است که مترجم ذهنیتی شبیه به شما داشته باشد. شاید کمی در مورد گذشته یک شخصیت صحبت کنید تا مترجم لحن مورد نظر او را کشف کند.
9. قوانین را مشخص کنید
تصور کنید که قرار است بازی شما به چندین زبان مختلف ترجمه شود و حتی چندین صداپیشه هم به جای شخصیت های آن صحبت کنند. عاقلانه نیست که برای هرکدام از آنها از ابتدا همه چیز را توضیح دهید و یا بنویسید. در نتیجه در حین آماده کردن سند کاری خود به زبان انگلیسی، متن و توضیحات خود را همانند یک کتاب قانون در نظر بگیرید که جامعیت دارد و در تمامی موارد و شرایط و البته زبان ها قابل استفاده است.
10. لحن ها را مشخص کنید
نکته ای بسیار مهم مشخص کردن لحن و حس و حال است. مهم نیست که کار نوشتاری است و یا قرار است صداگذاری شود. اگر شخصیتی آرام صحبت می کند، خوشحال است و یا عصبانی، همیشه این نکات را قید کنید. نبود این مسائل موجب گیج شدن مترجم و در نهایت صداپیشه می شود و بازی شما شلخته و بی ربط جلوه خواهد کرد.
