هشدار درباره ریسک تتر برای کاربران ایرانی؛ چگونه از فریز شدن دارایی‌هایمان جلوگیری کنیم
تتر به‌عنوان پرطرفدارترین استیبل‌کوین در دنیای رمزارزها و مورد اعتماد بسیاری از کاربران جایگاه ویژه‌ای دارد. در ایران نیز این ارز به‌عنوان جایگزینی برای دلار عمل می‌کند، اما اخیراً نگرانی‌هایی درباره احتمال فریز شدن تتر کاربران ایرانی دوباره به وجود آمده است. در حال حاضر، فریز شدن تتر در والت کاربران یا صرافی‌ها هنوز مشاهده نشده و فعالان این عرصه نیز از نبود شواهد قوی برای فریز گسترده خبر می‌دهند. با این حال، ساختار متمرکز تتر می‌تواند از نظر فنی و حقوقی امکان انسداد حساب‌ها را فراهم کند؛ بنابراین بهتر است از هم‌اکنون به دنبال راه‌حل‌هایی باشیم: از مهاجرت به استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز تا طراحی کیف پول‌های مقاوم در برابر قطع اینترنت برای شرایط داخلی.
احتمال فریز شدن دارایی تتر کم ولی صفر نیست
«سهند حمزه‌ای»، مدیرعامل آبان‌تتر، با تأکید بر ریسک فنی مرتبط با تتر، به تجارب داخلی این صرافی اشاره کرده و می‌گوید: «شرکت تتر در برخی موارد با دولت‌های غربی و نهادهای قضایی به منظور فریز کردن دارایی‌های مرتبط با جرائم سایبری، پول‌شویی یا تحریم‌های مستقیم همکاری داشته است. این موارد بیشتر به فعالیت‌های خاص در کشورهایی که تحت تحریم قرار دارند ارتباط داشته و صرفاً به ملیت یا تابعیت کاربران مربوط نمی‌شود.»
او اضافه می‌کند: «ما در آبان‌تتر تاکنون گزارشی از فریز شدن دارایی کاربران به دلیل ملیت ایرانی دریافت نکرده‌ایم، اما در دنیای مجازی شایعاتی درباره فریز شدن تتر پس از انتقال از برخی صرافی‌های داخلی مطرح شده است. با این حال، با توجه به ساختار متمرکز تتر، وقوع فریز از جنبه فنی ممکن است و آن را نمی‌توان نادیده گرفت. ما این موضوع را به‌طور جدی در نظر گرفته‌ایم.»
حمزه‌ای به تدابیر پیشگیرانه‌ای اشاره می‌کند که برای کاهش ریسک در آبان‌تتر در نظر گرفته شده و به دیجیاتو می‌گوید: «به کاربران توصیه کرده‌ایم که دارایی تتر (USDT) خود را به استیبل‌کوین دای (DAI) که دارای ساختار غیرمتمرکز است تبدیل کنند، زیرا این گزینه امنیت بالاتری دارد. همچنین پیشنهاد کرده‌ایم از شبکه‌های پالیگان و BEP20 به جای ترون برای نگهداری تتر استفاده کنند، چرا که تا به امروز هیچ گزارشی از فریز شدن دارایی‌ها در این شبکه‌ها وجود ندارد.»
«سهراب ثامنی»، مدیرعامل زربان، نیز با تأکید بر خطرات جدی تتر برای کاربران ایرانی می‌گوید: «تقریباً یک درصد از کل تترهای جهان تاکنون فریز شده‌اند. اگرچه این عدد در نگاه اول ناچیز به نظر می‌رسد، اما در مقیاس جهانی رقمی قابل توجه است. برای کاربران ایرانی، اما این خطر بیشتر بوده و تخمین‌هایی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد وجود دارد. هر چند که در ماه‌های اخیر شاهد فریز دارایی کاربران ایرانی نبوده‌ام، اما در گذشته با چنین مواردی روبرو شده‌ام.»
«عباس آشتیانی»، فعال در حوزه رمزارز، با نگاهی فنی‌تر به این موضوع می‌پردازد و توضیح می‌دهد که فریز شدن دارایی‌ها در تتر نه تنها ممکن است، بلکه در مقررات این رمزارز پیش‌بینی‌شده است:
«امنیت بلاک‌چین به دلیل شفافیت آن است و تتر که از بلاک‌چین‌های اصلی بهره می‌برد، می‌تواند تراکنش‌ها و شبکه را زیر نظر داشته باشد. در قراردادهای هوشمند تتر، کدی وجود دارد که به شرکت تتر این اجازه را می‌دهد تا موجودی یک آدرس را پس از شناسایی، فریز کند. این شناسایی می‌تواند از طریق احکام دادگاه، شکایات بین‌المللی یا حتی برچسب‌گذاری کیف پول‌ها به‌دلیل ارتباط با کشورهای تحت تحریم انجام شود. در چنین شرایطی، شرکت تتر در تماس خواهد بود و اگر قانع شود، دارایی آن آدرس مسدود خواهد شد.»
با این حال، هر سه شخصیت در این باره توافق دارند که احتمال فریز گسترده دارایی‌های ایرانیان کم است. ثامنی در این زمینه به دیجیاتو می‌گوید: «شرکت تتر به راحتی می‌تواند حساب‌های ایرانی‌ها را فریز کند، چرا که اطلاعات کافی دارد، ولی به‌خاطر حفظ برند، این کار را انجام نمی‌دهد مگر اینکه دستوری مستقیم از نهادهای قضایی بیاید.»
آشتیانی نیز احتمال فریز همگانی را اندک می‌داند و بر این باور است: «با توجه به تعداد زیاد آدرس‌های ایرانی، چنین اقداماتی از نظر اجرایی چالش‌برانگیز خواهد بود، اما این موضوع نباید موجب غفلت شود. بهتر است که صرافی‌ها و کاربران ملاحظات امنیتی را رعایت کنند تا شناسایی ساده‌تر نشود.»
آشتیانی معتقد است اگر دارایی‌های افراد در پلتفرم‌ها نگهداری شود، مسئولیت امنیت آن بر عهده آن پلتفرم است.
تمام تخم‌مرغ‌های خود را در سبد تتر نگذارید
ثامنی یادآور می‌شود که بهترین راهکار برای حفاظت از دارایی‌های تتری، تغییر زیرساخت است: «در مواجهه با محدودیت‌های خارجی، ما نباید خود را در یک چارچوب محدود محصور کنیم. بلکه باید از ظرفیت‌های پروتکل‌های جهانی بهره‌برداری کرده و سرویس‌هایی غیرقابل انسداد توسعه دهیم.»
او به تجربه موفق سرویس‌های غیرمتمرکز در حفظ شبکه خود در شرایطی که اینترنت ایران با محدودیت‌های شدید روبرو بوده اشاره کرده و به صرافی‌ها پیشنهاد می‌دهد: «بهتر است به سمت توسعه سرویس‌های غیرمتمرکز حرکت کنند. هرچند که خود طبیعت صرافی‌ها متمرکز است، اما می‌توان از پلتفرم‌هایی مانند Uniswap در ایران استفاده کرد، به شرطی که اتصال داخلی به آن برقرار باشد؛ برای مثال، کیف پول‌هایی که روی روتر یا پروکسی داخلی قرار دارند تا در صورت قطع اینترنت جهانی، همچنان قابل استفاده باقی بمانند.»
حمزه‌ای همچنین به سناریوهای جایگزین و ساختارهای ترکیبی اشاره می‌کند: «در مواقع بحران، بخشی از دارایی‌ها را در کیف پول‌های سرد نگهداری می‌کنیم که به اینترنت متصل نیستند و بخشی دیگر را در کیف پول‌های گرم برای راحتی برداشت و معاملات. این ساختار به افزایش امنیت و کاهش ریسک تمرکز کمک می‌کند.»
او به دیجیاتو می‌گوید در شرایط بحرانی، مانند اختلال در دسترسی جهانی یا تهدیدهای تحریمی، طرح‌های عملیاتی از پیش تعیین‌شده موجود است:
«این طرح‌ها شامل مهاجرت بخشی از ذخایر دلاری به استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز، مدیریت ریسک جابه‌جایی روی شبکه‌های جایگزین و همچنین اطلاع‌رسانی به‌موقع به کاربران برای مدیریت دارایی‌هایشان است. همچنین در زمینه آموزش کاربران نیز به‌طور فعال توصیه‌هایی ارائه می‌دهیم، از جمله توزیع دارایی‌ها، استفاده از کیف پول‌های شخصی و تمرکززدایی در تصمیم‌گیری‌های مالی.»
ثامنی همچنین به تمامی کاربران توصیه می‌کند که پایه معاملات خود را تغییر دهند و به استفاده از سرویس‌های غیرمتمرکز بپردازند تا اطلاعات و دارایی‌های خود را به دلار دیجیتال غیرقابل‌فریز تبدیل کنند: «برای بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های این اکوسیستم، باید به سمت استفاده از سرویس‌های کاملاً غیرقابل‌انسداد پیش برویم.»
به علاوه، آشتیانی با اشاره به نقش مهم صرافی‌ها در تأمین امنیت کاربران، بر لزوم مدیریت دقیق‌تر تأکید می‌کند: «صرافی‌ها باید آی‌پی کاربران را تحت نظر داشته باشند. زیرا یکی از راه‌های اصلی شناسایی کاربران، بررسی آی‌پی است. زمانی که شناسایی انجام شود، لایه بعدی ممکن است فریز باشد. این مسئله از عهده کاربران معمولی خارج است.»
او خاطرنشان می‌کند که هدف کاربران از خرید تتر، ورود به دنیای رمزارزهاست بنابراین به کاربران توصیه می‌کند که برای حفاظت از دارایی‌هایشان در برابر نوسانات بازار، از سبد متنوع‌تری از استیبل‌کوین‌ها استفاده کنند: «کاربران معمولاً تنوع سرمایه‌گذاری را بهتر تحمل می‌کنند تا اینکه اجازه دهند مدیریت سرمایه‌شان تنها در دست پلتفرم‌ها باشد. همچنین بهتر است از انواع دیگر رمزارزها که قابلیت بلوکه شدن توسط خود شبکه را ندارند، به‌عنوان جایگزین‌های مناسب استفاده کنند.»
