بلاکچین بهعنوان راهحلی برای مبارزه با احتکار مطرح گردید
فناوری بلاکچین به دلیل ویژگیهای غیرقابلتغییر و قابلیت ردیابی خود، به سرعت در حال تبدیل شدن به ابزاری بنیادی برای فراهم آوردن شفافیت اقتصادی و کاهش فساد است. این تکنولوژی با بهبود فرآیندها و افزایش اعتماد عمومی میتواند سرآغازی برای انقلابهای عمیق در نظام اقتصادی کشورها، از جمله ایران، باشد.
شفافیت اقتصادی به عنوان یکی از مولفههای کلیدی برای تحقق رشد پایدار، نقشی حیاتی در کاهش فساد، تقویت اعتماد عمومی و تسهیل فرآیند سرمایهگذاری مولد ایفا میکند.
در این راستا، بلاکچین به عنوان یک فناوری نوظهور، دارای ظرفیتهای چشمگیری برای ارتقاء شفافیت و پاسخگویی در نظامهای اقتصادی است. به واسطه ساختار توزیعشده و اطلاعات غیرقابلتغییر خود، بلاکچین بستر مساعدی برای ثبت و پیگیری اطلاعات اقتصادی فراهم میآورد.
شفافیت اقتصادی یکی از ارکان بنیادی رشد و توسعه پایدار در هر کشور است که با کاهش فساد و افزایش اعتماد عمومی، مسیر را برای سرمایهگذاری مولد هموار میسازد. فناوری بلاکچین با خصوصیات منحصر به فرد خود، که شامل قابلیتهای غیرقابلتغییر و ردیابی میشود، در افزایش شفافیت و بهینهسازی معاملات اقتصادی نقش اساسی دارد و میتواند بهویژه در ایران، به عنوان ابزاری جهت مقابله با فساد و بهبود کارایی به کار رود.
شفافیت اقتصادی در سطوح خرد و کلان یکی از ارکان مهم برای رشد و توسعه پایدار اقتصادی هر کشوری است. غیبت شفافسازی نه تنها بستری برای فساد و عدم کارآمدی فراهم میآورد، بلکه باعث سلب اعتماد عمومی و تشدید نابرابری اقتصادی میشود و در نتیجه به تضعیف سرمایهگذاری مولد میانجامد.
تکنولوژی بلاکچین به عنوان یکی از نوآوریهای عصر دیجیتال، میتواند نقشی حیاتی در ارتقاء شفافیت، کاهش تقلب و بهینهسازی فعالیتهای اقتصادی ایفا کند. ویژگیهای غیرقابلتغییر، توزیعشده و قابلیت ردیابی این فناوری، آن را به بستری ایدهآل برای ثبت، نگهداری و تبادل اطلاعات اقتصادی تبدیل نموده است.
شرکتهای بینالمللی بزرگ همچون IBM و Walmart از فناوری بلاکچین برای پیگیری زنجیره تأمین مواد غذایی بهره میبرند. آنها قادرند در کمتر از سه ثانیه منبع دقیق یک آلودگی غذایی را شناسایی کنند؛ عملی که در سیستمهای سنتی گاهی چندین روز به طول میانجامد. این نوع کاربرد نه تنها موجب افزایش کارآمدی میشود بلکه شرایطی را برای برخورد با احتکار، فساد و تقلب فراهم میکند. برخلاف تصورات عمومی، بلاکچین فقط یک ابزار برای رمزارزها یا تراکنشهای مالی نیست؛ بلکه میتواند به عنوان یک زیرساخت دیجیتال برای حکمرانی اقتصادی شفاف عمل کند. بسیاری از دولتها در حال طراحی شبکههای بلاکچین نیمهمتمرکز به منظور شفافسازی بودجههای عمومی، تخصیص یارانهها و مبارزه با پولشویی هستند. کشورهایی مانند چین، امارات، هند و کشورهای اسکاندیناوی در این زمینه پیشگام هستند.
در اقتصاد ایران نیز فناوری بلاکچین میتواند به عنوان بستری نوآورانه برای انجام اصلاحات اقتصادی عمل کند و ابزاری موثر برای شفافسازی زنجیره تأمین کالاهای اساسی و دارو از مرحله تخصیص ارز تا مصرف نهایی باشد و از احتکار و توزیع رانتی پیشگیری کند. به علاوه، این فناوری با امکان ردیابی دقیق صادرات، تولید داخلی و تخصیص بودجههای عمومی، شرایط مناسبی برای کاهش فساد و افزایش بهرهوری اقتصادی فراهم میآورد. همچنین، کاربرد بلاکچین در ثبت مالکیت داراییها، قراردادهای دولتی و مزایدهها میتواند به تقویت اعتماد عمومی نسبت به نهادهای اقتصادی کمک شایانی نماید.