کاهش تقاضا، چالش‌هایی برای بازار خودرو ایجاد می‌کند

در هفته‌های اخیر، دو خودروساز بزرگ ایرانی، یعنی ایران‌خودرو و سایپا، به‌طور رسمی اقدام به افزایش قیمت محصولات خود کرده‌اند. اگرچه افزایش قیمت بین ۱۵ تا ۲۵ درصدی در ابتدا چندان چشمگیر به‌نظر نمی‌رسد، اما تأثیر آن بر نرخ خودروها در بازار آزاد به‌وضوح نمایان شده است. این اقدام که با هدف بهتر شدن سودآوری این شرکت‌ها انجام گرفته، امروزه به ظهور بحران‌های جدیدی در بخش تقاضا در بازار خودرو منجر شده است.

روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی به بررسی این موضوع پرداخته است. طبق این گزارش، تعداد زیادی از خودروهای تولید داخلی اکنون به قیمتی بیش از ۵۰۰ میلیون تومان رسیده‌اند در حالی که قدرت خرید خانواده‌های ایرانی به طور سالانه در حال کاهش است. این وضعیت به عدم توازن در بازار خودرو منجر شده و در حال حاضر میزان تقاضا به شدت افت کرده است، به‌طوری‌که سرمایه‌گذاران فعال در این عرصه نیز به تدریج از این بازار خارج شده‌اند.

اگر در سال‌های اخیر به خرید خودرو پرداخته‌اید، ممکن است از مشاهده قیمت‌های موجود در پلتفرم‌های مرتبط با بیمه بدنه متعجب شده باشید. به عنوان نمونه، خودرویی که دو سال قبل حدوداً ۵۰۰ میلیون تومان قیمت داشت، اکنون با حفظ بهترین وضعیت نگهداری به ۶۵۰ میلیون تومان فروخته می‌شود. به‌عبارتی دیگر، بازدهی بازار خودرو در این دو سال حدود ۳۰ درصد بوده است، رقمی که برای هیچ سرمایه‌گذاری جذاب به‌نظر نمی‌رسد و بنابراین، تنها افرادی که واقعاً نیازمند خودرو هستند، به خرید یا تعویض آن روی می‌آورند.

تأثیر رکود بازار خودرو بر حوزه‌های دیگر

رکود در بازار خودرو و کاهش تقاضا در این بخش، به کسب‌وکارهای مرتبط نیز آسیب رسانده است. شرکت‌های فعال در زمینه کارشناسی خودرو به تعدیل نیروی کار خود پرداخته‌اند و نمایشگاه‌های خودرو نیز در حال تغییر در شیوه فعالیت خود هستند. این تحولات به خودروسازان نیز تسری یافته و ایران‌خودرو در جدیدترین طرح فروش خود، خودروهایی با وعده تحویل فوری (۳۰ روزه) ارائه کرده است. با توجه به وضع موجود، به نظر نمی‌رسد پیشرفت فقط در این شرکت بماند و سایر خودروسازان برنامه‌های فروش اقساطی را دوباره از سر بگیرند.

افزایش رسمی قیمت خودرو در ایران، که قیمت محصولات داخلی را به مرز ۵۰۰ میلیون تومان رسانده، در کنار کاهش قدرت خرید خانواده‌ها، بازار خودرو را از حالت تعادل خارج کرده است. در حالی که دلالان به تدریج از میانه‌ها کنار کشیده‌اند و مصرف‌کنندگان واقعی توان خرید ندارند، خودروسازان ناگزیرند به بازنگری در رویکردهای فروش خود بپردازند.

آینده بازار خودرو به تدابیر استراتژیک دو خودروساز بزرگ کشور و دیگر کارخانجات خصوصی وابسته است. اگر این شرکت‌ها سیاست‌های فروش و توزیع خود را به گونه‌ای بازنگری کنند که با جریان جدید بازار همسو باشد، می‌توان به از سرگیری آرامش در بازار خرید و فروش خودرو امیدوار بود. با این حال، اگر خودروسازان به شیوه‌های فروش سنتی خود پایبند بمانند، بازار به تدریج در عمق رکود بیشتری فرو خواهد رفت. بی‌شک، زیان‌دیدگان اصلی این فرآیند، خودروسازان بزرگ و کوچک کشور خواهند بود.